Wat is een Proof of Concept (PoC) en waarom is het belangrijk?

Heb je ooit een geweldig idee gehad voor een nieuwe app, softwaretool of procesverbetering, maar dacht je halverwege: “Werkt dit eigenlijk wel zoals ik hoop?” Dan heb je al onbewust gedacht aan een Proof of Concept. In dit artikel duiken we in wat een Proof of Concept precies is, waarom het zo’n belangrijk onderdeel is van softwareontwikkeling en hoe je het slim inzet.

Wat is een Proof of Concept (PoC)?

Een Proof of Concept, afgekort PoC, is een kleine testversie van een idee om te onderzoeken of het haalbaar is. Het is dus geen volledig uitgewerkte app of complete webapplicatie, maar een eenvoudige proefopstelling die laat zien dat de basis werkt.

Je gebruikt een PoC om vragen te beantwoorden als:

• Is de techniek achter mijn idee echt mogelijk?
• Snappen gebruikers hoe het werkt?
• Is er daadwerkelijk behoefte aan dit product of deze dienst?

Een PoC draait niet om perfectie, maar om bewijs. Bewijs dat jouw idee meer is dan alleen een leuk concept in je hoofd.

Waarom is een Proof of Concept belangrijk?

1. Je voorkomt grote investeringen in iets dat niet werkt

Een PoC laat je snel zien of een idee levensvatbaar is. Stel je voor dat je €50.000 investeert in softwareontwikkeling en na 6 maanden blijkt dat niemand je oplossing begrijpt. Met een PoC ontdek je dat risico al na een paar weken en een fractie van het budget.

2. Je krijgt sneller feedback

Een PoC kun je voorleggen aan klanten, gebruikers of collega’s. Hun reacties helpen je om het idee verder te verbeteren of aan te passen voordat je echt gaat bouwen.

3. Je overtuigt investeerders of stakeholders

Of je nu geld zoekt van investeerders of draagvlak bij het management: een werkende PoC zegt meer dan duizend woorden. Mensen willen zien dat iets werkt, niet alleen horen dat jij denkt dat het werkt.

4. Je voorkomt faalkosten

Door vroeg te testen voorkom je dat je later fouten moet herstellen in complexe systemen. Elke fout die je pas in de eindfase ontdekt, kost veel meer om te corrigeren dan een fout die je in een vroege PoC ontdekt.

Wanneer zet je een Proof of Concept in?

Een PoC is ideaal in situaties zoals:

• Je gebruikt een nieuwe technologie die je nog niet eerder hebt toegepast.
• Je bedenkt een nieuwe werkwijze die anders is dan de standaard.
• Je wilt aantonen dat jouw aanpak sneller, goedkoper of beter is.
• Je twijfelt of gebruikers het idee logisch vinden of nodig hebben.

Vooral bij maatwerk software ontwikkeling is een PoC enorm waardevol. Klanten weten vaak niet precies wat ze willen totdat ze iets kunnen zien en uitproberen. Een PoC helpt om samen verwachtingen scherp te krijgen.

Hoe ziet een Proof of Concept eruit?

Een PoC hoeft niet mooi te zijn. Sterker nog, een PoC mag best rommelig zijn zolang het maar één ding bewijst: werkt het idee?

Voorbeelden:

• Een simpele webpagina waar je een formulier invult en ziet dat de data wordt opgeslagen.
• Een dummy-app op je telefoon die een notificatie verstuurt.
• Een test-API die twee systemen met elkaar laat praten.
• Een Excel-sheet die laat zien dat een nieuwe rekentool snellere resultaten oplevert.

Verschil tussen een PoC, prototype en MVP

Je hoort vaak de termen Proof of Concept, prototype en MVP door elkaar. Toch zijn ze anders:

• Proof of Concept: Test of het idee technisch en functioneel haalbaar is.
• Prototype: Laat zien hoe het product eruit zou kunnen zien, gericht op beleving en gebruiksgemak.
• MVP (Minimum Viable Product): Een minimaal werkend product dat je echt gaat aanbieden aan gebruikers om feedback te verzamelen.

Kort gezegd: eerst PoC (“werkt het?”), dan prototype (“ziet het er goed uit?”), dan MVP (“willen mensen het gebruiken?”).

Tips om een succesvolle PoC te maken

• Beperk je scope: Focus op één kernvraag. Niet alles hoeft in de PoC.
• Werk snel: Een PoC mag in dagen of weken klaar zijn, niet maanden.
• Betrek gebruikers: Laat echte gebruikers testen en geef ze ruimte voor eerlijke feedback.
• Documenteer je bevindingen: Wat werkt, wat niet, en waarom. Dat helpt in de volgende fases.

Voorbeelden van Proof of Concepts in softwareontwikkeling

• API-koppeling testen: Je wilt Exact Online koppelen aan je webshop. Maak een snelle PoC om te zien of de API’s elkaar begrijpen.
• Nieuwe app-functionaliteit: Je bedenkt een geavanceerd planningssysteem voor personeel. Bouw een kleine app die één taak automatiseert en test hoe gebruikers reageren.
• Slim voorraadbeheer: Ontwerp een simpele webapplicatie waarin producten gescand en bijgewerkt worden. Zo zie je direct of je idee de werkvloer echt efficiënter maakt.

Conclusie: altijd eerst bewijzen

Een Proof of Concept kan je veel tijd, geld en frustratie besparen. Door slim en snel te testen of je idee haalbaar is, verklein je de risico’s en vergroot je de kans op succes. Of je nu een nieuwe app wilt bouwen, een webapplicatie wilt ontwikkelen of een bedrijfsproces wilt automatiseren: met een goede PoC leg je een ijzersterke basis.

Dus: de volgende keer dat je een idee hebt? Maak er eerst een kleine Proof of Concept van!